Завдання 1 Просклоняйте словосочетания в единственном и множественном числе. 1. is poёta clarus (этот известный поэт); illud opus immortale (тот бессмертный труд). 2. id proelium acre (этожестокоесражение); haec legio Romana (этотримскийлегион). 3. is amicus fidelis (этотверный друг); iste nauta peritus (тотопытный моряк). 4. is exercitus Romanus fortis (этохраброеримскоевойско); istaarbor alta (то высокое дерево). 5. hic sensus acer (это острое чувство); istud animal forte (то храброе животное).
Завдання 2 Определите тип склонения прилагательных. Образуйте от каждого прилагательного формы сравнительной и превосходной степеней сравнения, а также наречия. 1.securus, a, um; celer, eris, ere; liber, era, erum;nobilis, e; bonus, a, um; gracilis, e; simplex, hcis; recens, Bntis. 2.certus, a, um;elegans, elegantis; miser, era, erum; delicatus, a, um; humilis, e; fortis, e; audax,acis; malus, a, um. 3. clarus, a, um; parvus, a, um; demens, entis; honestus, a, um; difficilis, e; aeger, gra, grum; dulcis,e;levis, e. 4. gratus, a, um; tener, era, erum; sapiens, Bntis;dives, htis; magnus, a, um; dissimilis, e; acer, acris, acre; brevis, e. 5 probus, a, um; mobilis, e; sacer, cra, crum; rudis, e; malus, a, um; ingens, entis; facilis, e; vetus, teris.
Завдання 3 Проспрягайте глаголы во всех временах изъявительного накло¬нения действительного и страдательного залогов. 1. amo 1, mitto 3 2. habeo 2, dormio 4 3. muto 1, trado 3 4. dubito 1, instruo 3 5. canto 1; ago 3
Завдання 4 Проспрягайте глаголы во всех временах сослагательного наклонения действительного и страдательного залогов. 1. doceo 2, audio 4 2. puto 1, statuo 3 3. sedeo 2, vestio 4 4. prohibeo 2, venio 4 5. vinco 3, navigo 1
Завдання 5 Образуйте от глаголов неличные формы: причастия (3), герундий, герундив, инфинитивы. 1.credo 3, labpro 1 2.video 2, lego 3 3. minuo 3, noto 1 4. milito 1, scribo 3 5. iubeo 2, munio 4
Завдання 6 Напишите числительные по-латински. 59, 614, 399, 1637, 746, 16, 357, 1996, 54, 1945, 17, 129, 20, 24, 28, 872, 146, 1963
Завдання 7 Переведите на латинский язык словосочетания. Числительные пишите по-латински словами. 1. 38 человек, 56 книг, 216 моряков, 387 лет, в 1294 году. 2. 79 книг, 26 человек, 547 моряков, 815 лет, в 1459 году. 3. 48 книг, 37 человек, 819 моряков, 456 лет, в 1985 году. 4. 37 книг, 49 человек, 415 моряков, 688 лет, в 1374 году. 5. 26 книг, 39 человек, 413 моряков, 685 лет, в 1837 году.
Завдання 8 Переведите предложения, выпишите из них инфинитивные конструкции. Укажите их название и форму инфинитива. 1.Thales aquamdixit esse initiumrerum. Disciplina druidum in Britannia reperta atque inde in Galliam translata esse existimatur. 2. Cupio me esse clementem (Cicero). Debitor tuus in fraudem creditorum nihil facere videtur. Id non intellexisse videris. 3. Brutus, cum liberos suos revocandis in Urbem regibus studere cognovisset, sua manu eos cecidisse dicitur. Teessefelicemvolo. 4. Socrates: “Scio, — inquit, — memultanescire; itaquemultosa-pientiorsum, quamhomines,quiputantseomniascire”. Videnturiivicturiesse. 5.Cicero Catilinae: “Iam intelleges, — inquit, — multo me vigilare acrius ad salutem, quam te ad perniciem rei publicae”. Praetor ius reddere dicitur.
Завдання 9 9.Переведите предложения, выпишитеиз них оборот ablativusabsolutusи укажите форму причастия в нем. Выпишитеформыгерундия и герундива и укажитеихфункции. 1.Augusto regnante Romae litterae artesque florebant. Dicendo dicere, scribendo scribere discimus. Corpus iuvenibus exercendum est. 2. Me absente, consilium finitum est. Breve tempus homini ad viven-dum datur. Si verum respondere velles, haec dicenda essent. 3. Nulla aetas ad discendum sera est. Aliqui vir bonus nobis eligendus est ac semper ante oculos habendus, ut, quasi illo praesente, vivamus et, illo vidente, omnia faciamus. 4. Hostibus circumventis, Romani proelium committereconstituerunt. Suo cuique iudicio utendum est.Hominis mensdiscendo alitur et cogitando. 5. Persis advenientibus, Athenienses resistere constituerunt. De gustibus non est disputandum. Nihil agendo homines male agere discunt.
Завдання 10 Переведите предложения, найдите в них придаточные, определите их типы и объясните употребление времен сослагательного наклонения. 1.Do, ut des, do, ut facias; facio, ut des, facio, ut facias (Digesta). Cum vita sine amicis tristis sit, ipsa ratio monet amicos comparare. 2. His testibus ego utar, si res dubia aut obscura sit. Graeci, cum Troiam expugnavissent, magnum numerum incolarum eius necaverunt. 3. Solo, cum interogaretur, cur nullum supplicium constituisset in eum, qui parentem necavisset, respondit se putavisse neminem id facturum esse. Si tacuisses, philosophus mansisses. 4. Moribus apud nos receptum est, ne inter virum et uxorem donationes valerent (Digesta). Nonscribotibi, cumaegrotussim. Capitoliumabhostibusexpugnatusesset,nisiadefensoribusclamoranserumauditusesset. 5. Scio, qua causa sit, cur hoc agas et acturus sis. Cum fur quidam se excusans Demosteni diceret: “Nesciebam tuum hoc esse”, ille respondit: “Ad tuum non esse satis sciebas”.
Завдання 11 Переведите предложения, сделайте подробный грамматический анализ. Iusta causa manumissionis est, veluti si quis filium filiamve aut fratrem sororemve naturalem aut alumnum aut paedagogum aut servum procuratoris habendi gratia aut ancillam matrimonii causa apud consilium (propinquorum) manumittat (Gai.). Cum autem omnis servimus est misera, tum vero intolerabile est servire impuro, impudico, effeminato, nunquam ne in metu quidem sobrio (Cicero). Cum uno naturali nomine homines appellamur, iure gentium tria genera esse coeperunt: liberi et servi et liberti (id est hi, qui desierant esse servi) (Ulp.). Cum emptio et venditio contracta sit (quod effici diximus, simulatque de pretio convenerit, cum sine scriptura res agitur), periculum rei venditae statim ad emptorem pertinet, tametsi adhuc ea res emptori tradita non sit (Inst. Iust.). Si forte praeses provinciae manumiserit vel tutorem dederit, priusquam cognoverit successorem advenisse, erunt haec rata (Celsus).
Завдання 12 Определитеграмматическиеформыслов. Scribas, advocaretis, iura, testamento, dedisse, dicturus sis, egerim, traditae essetis, credis, navigantibus, ornandi gratia, cupiendum, daturos esse, consilia, manumittat, legendi causa, ornanda, tacentis, delevissemus, rogaturus esses, iudicem, scripti sint, legisse, deleverimus, scientias, scient, sciam, procuratores, educandus, egisse, deterreant, sitis, futurum esse.
Завдання 13 Замените активную конструкцию пассивной. Iudex togam praetextam gerebat. Consensus nuptias facit. Advocatus orationem dixit. Quaesitor sceleratum condemnavit. Dominus servum manumissit. Avus nepotem heredem facit. Orator oratipnem dicit. Mos legem regit.
Завдання 14 Определите латинскую основу слов. Абсолютный, коррупция, куратор, матримониальный, алименты, симуляция, мобильный, амбиция, санкция, сервитут, персонал, аккредитация, акция, либеральный, диктатура, конституция, реформа, империя, аттестовать, демонстрация, легальный, конгресс, активный, республика, доминировать, референдум, традиция, прокурор, либерализм, официальный, президент, милиция, пацифизм, плебисцит, популярный, виртуоз.
Завдання 15 Переведите письменно текст на русский (украинский) язык. Interpretatio stricta In testamento, a Lutio Titio facto, ita scriptum erat: Maevius, filius meus primogenitus, heres esto. Lanam, quae die mortis meae in aedibus meis inventa erit, heres meus Seiae, sorori suae, dare damnas (=obligatus) esto. Quaestio ita proposita est: an vestis, ex lana facta, legato continetur. Item Sempronio legata est materia, ex materia autem navis aedificata erat ante mortem testatoris. An navem Sempronio dare obligatus est? Quoniam ex contextu haud ambigua testatoris voluntas not apparet, locus est strictae interpretationi ex exacta verborum significatio spectatur. Quid ergo est? Testamento videntur comprehensae lana et materia, non autem res artificio et opere confectae; navis igitur et vestis in bonis heredis perma-nebunt (Digesta). De actionibus Nihil aliud est actio quam ius, quod sibi debetur, iudicio persequendi. Actionum genera sunt duo: in rem, quae dicitur vindicatio, et in perso-nam, quae conditio appellatur (Ulp.). In personam actio est qua agimus cum aliquo, qui nobis vel ex contractu vel ex delicto obligatus est, id est quotiens intendimus eum dare, facere, praestare, oportere (Gai.). In rem actio est, cum aut corporalem rem intendimus nostram esse aut ius aliquod nobis competere, velut utendi-fruendi, agendi, aquam ducendi (Gai.). In rem actio adversus eum est qui rem possidet. In personam actio adversus eum locum habet qui obligatus est nobis (Ulp.).
Завдання 16 Переведите письменно текст на русский (украинский) язык. Res corporales et incorporales Quaedam res corporales sunt, quaedam incorporales. Corporales hae sunt, quae tangi possunt, velut fundus, homo, vestis, aurum, argentum et denique aliae res innumerabhles. Incorporales sunt quae tangi non possunt, qualia sunt ea, quae in iure constituit, velut ius hereditatis, usus-fructus, obligationes. Nec ad rem pertinet, quod in hereditate res corporales continentur: nam et fructus, qui ex fundo percipiuntur, corporales sunt, et id, quod ex aliqua obligatione nobis debetur, plerumque corporale est, veluti fundus, homo, pecunia. Nam ipsum ius successionis et ipsum ius utendi-fruendi (пользование вещью и ееплодами) et ipsum ius obligationis incorporale est. Eodem numero sunt iura praediorum urbanarum et rusticorum, quae etiam servitutes vocantur. Res mancipi et nec mancipi Omnes res aut mancipi sunt aut nec mancipi. Mancipi res sunt omnia praedia in Italico solo, tam rustica — qualis est fundus, quam urbana — qualis est domus, item iura praediorum rusticorum (servitutes), velut via, iter, actus, aquaeductus, item servi et quadrupedes, velut boves, muli, equi, asini. Ceterae res nec mancipi sunt (Ulp.). Magna autem differentia est rerum mancipi et nec mancipi. Nam res nec mancipi ipsa traditione pleno iure alterius fiunt, si corporale sunt et ob id recipiunt tradicipnem. Itaque si tibi vestem vel aurum vel argentum trado sive ex venditionis causa sive ex donationis sive alia ex causa, statim tua fit ea res (Gai.).
Завдання 17 Переведите письменно текст на русский (украинский) язык. De fontibus iuris Romani Ius populi Romani constat ex legibus, plebiscitis, senatui consultis, con-stitutionibus principum, edictis eorum, qui ius edicendi habent, responsis prudentium. Lex est, quod populus iubet atque constituit. Plebiscitum est, quod plebs iubet atque constituit. Plebs autem a populo eo distat, quod populi appellatione universi cives significantur, plebis autem appellatione ceteri cives sine patriciis significantur. Sed postea lex Hortensia lata est, qua plebiscita universum populum tenebant; itaque eo modo legibus exaequata sunt. Senatus consultum est, quod senatus iubet atque constituit: idque legis vicem obtinet. Constitutio principis est, quod imperator decreto vel edicto vel epistula constituit. Mancipatio Mancipatio est imaginaria quaedam venditio, quod ad ipsum ius proprium civium Romanorum est. Eaque res ita agitur: coram non minus quam quinque testibus civibus Romanis puberibus et praeterea alio eiusdem conditionis qui libram aeneam teneat, qui appellatur libripens, is qui mancipio accipit, aes tenet et ita dicit: Hunc ego hominem iure Quiritium meum esse aio, isque mihi emptus esto hoc aere aeneaque libra. Deinde aere percutit, libram idque aes dat ei, a quo mancipium accipit, quasi pretii loco.
Завдання 18 Переведите письменно текст на русский (украинский) язык. De magistratibus Romanorum Principatus magistratuum Romae in manibus consulum erat. Consules erant magistratus annui; consulibus erant imperium et potestas; praeterea consul erat iudex et pontifex maximus. Item ordinarii magistratus alii erant. Praetor urbanus ius inter cives dicebat. Quaestores aerarium curabant. Censor censum agebat. Postea autem officium censoris erat etiam peccata civium contra bonos mores notare atque senatum legere. Aediles curam aedium, postea curam ludorum denique curam annonae habebant. Extraordinarii magistratus Romae erant dictator, magister equitum, decemviri, tribuni militum consulari potestate. Ius civile et ius gentium Omnes populi, qui legibus et moribus reguntur, partim suo proprio, partim communi omnium hominum iure utuntur. Nam ius est, quod (quisque) populus ipse sibi constituit; id ipsius civitatis proprium est vocaturque ius civile, quasi ius proprium civitatis. Quod autem naturalis ratio inter omnes homines constituit, id apud omnes populos custoditur vocaturque ius gentium, quasi eo iure omnes gentes utuntur. Populus itaque Romanus partim suo proprio, partim communi omnium hominum iure utitur.
|
|